Hij snapt nog steeds niet hoe het heeft kunnen gebeuren. Hoe de bestuurder hem over het hoofd heeft gezien en hij op zijn beurt de auto. ‘Op die weg rijden amper tien auto’s per dag’, vertelt William Jacobs (48). ‘En uitgerekend één ervan raakt mij. Was het de laaghangende zon? Ik weet het niet zeker. Ik had geen oortjes in. Geen telefoon in de hand. Het blijft een vraagteken. Zo frustrerend.’ 

Geen idee wat de impact is 
Het is zaterdag 31 oktober 2015. Zonnetje. Een graad of vijftien. De 40-jarige verkeersdeskundige grijpt zijn kans: nog even kilometers vreten op de fiets. Zoals hij al zo vaak doet. Hij stapt op z’n racefiets in Etten-Leur en heeft een rit van 65 kilometer voor de boeg. Die ronde maakt hij nooit af.  

Op het fietspad langs de N285 ter hoogte van de Westrand in Zevenbergen gaat het mis. Een jeep die de doorgaande weg wil oversteken schept William. Hij is direct buiten bewustzijn. Zijn ademhaling stopt. Het bloed stroomt uit zijn oren, neus en mond. Artsen van twee ambulances krijgen hem weer stabiel. Met gillende sirenes brengen ze hem naar het ziekenhuis in Breda . 

‘In de ambulance kom ik bij en bel ik naar mijn vrouw. Ik zeg dat ik gevallen ben met de fiets en voor controle naar het ziekenhuis moet. Wanneer zij en de kinderen in het ziekenhuis zijn, krijgen ze wat anders te horen: ik heb een ongeval gehad. Ondertussen lig ik op de traumakamer. Na vier uur ben ik klaar en word ik opgenomen in het ziekenhuis. Ik weet inmiddels dat ik ben aangereden. Maar ik heb nog altijd geen idee wat de impact is.’ 

Het is goed mis
Zijn kaak is op meerdere plekken gebroken. Zijn nier is gekneusd. Maar dat is niet alles. Dagen na het ongeluk zit hij weer in de auto. Op weg naar zijn kaakoperatie. ‘Ik kan niet bedenken of het groene stoplicht voor onze rijbaan of die ernaast is. De route naar het ziekenhuis weet ik niet meer. Ik vergeet waar we de auto hebben geparkeerd.’ 

Hij blijkt hersenletsel te hebben. William moet revalideren: twee keer drie maanden bij Revant in Breda. Ondertussen is het de vraag of hij ooit nog kan werken. ‘Nee’, luidt het antwoord na die zes maanden. ‘Ik geloof het niet. Koppig als ik ben, probeer ik het toch. Het lukt me niet.’ 

Opeens zit hij thuis. De man die fulltime als verkeersdeskundige werkt bij een ingenieursbureau, die een webshop runt, drie keer per week fietst en twee opgroeiende kinderen heeft. ‘Het is al moeilijk te accepteren dat ik nooit meer kan werken. Daarbovenop komt dat het UWV niets voor mij kan doen. Ik moet het verzekeringstraject in. En gaan strijden voor 27 jaarsalarissen en pensioen.’ 

Bijna acht jaar lang onzekerheid
William wordt binnenste buiten gekeerd. Hij moet werkbeoordelingen van de afgelopen zeven jaar én medische gegevens van diezelfde periode voorleggen, puur om andere factoren uit te sluiten die zijn mentale toestand zouden kunnen beïnvloeden. ‘Een psychiater van het Pieterbaancentrum test me nog op eventuele gedragsstoornissen. Ik voel me soms een crimineel, zoals ik behandeld word.’ 

Zijn advocaat verzekert hem dat dit standaardprocedures zijn in schadezaken. De verzekeraar van de tegenpartij wil een definitief medisch oordeel voordat ze iets uitkeren. Er gaan weken, maanden, zelfs jaren van onderzoeken en wachten voorbij. ‘Er waren momenten dat ik het bijna opgaf. Mijn vrouw sleepte me er dan doorheen. ‘We laten ons niet gek maken’, zei ze dan. Gelukkig ben ik zelf ook rechtvaardig. Niemand kan iets aan het ongeluk doen. Maar als je huis afbrandt, hoop je ook dat de verzekering betaalt.’ 

Pas twee maanden geleden is het traject officieel afgerond. Het schadebedrag is overgemaakt. ‘Bijna acht jaar onzekerheid. Dat is lang. Zo’n traject gun je niemand. En dan hebben wij nog het geluk dat mijn vrouw een goede baan heeft. We hebben er financieel niet al te veel onder geleden.’ 

Leren koffiedrinken
William is tegenwoordig fulltime huisman. Hij stofzuigt. Rommelt in de tuin. Spreekt met vrienden af. En hij fietst wat. William kent geen angst, omdat hij het ongeluk niet bewust heeft meegemaakt. ‘Ik heb ook koffie leren drinken. In het revalidatiecentrum benadrukten ze het belang van rustmomenten. Die nam ik nooit. Ik ging altijd maar door. Thee dronk ik al. Dus nu gebruik ik koffie voor een rustmomentje. Ik maak goede cappuccino’s, haha.’ 

Zijn hersenletsel gaat nooit meer weg. Wel heeft William de afgelopen jaren geleerd om er beter mee om te gaan. Hij schrijft dingen op die hij niet mag vergeten, zet reminders in zijn telefoon. Of maakt een foto van de parkeerplek in de parkeergarage. ‘Je ziet niet aan me dat ik niet-aangeboren hersenletsel heb. Ik geef ook aan dat ik hersenletsel heb en dat ik niet altijd met dezelfde snelheid als anderen dingen verwerk.’ 

‘Ik zeg soms voor de grap dat ik op mijn veertigste met pensioen ben gegaan. Maar eerlijk? Het blijft lastig. Vroeger, in de auto op de snelweg, wilde ik de fietser naast de weg zijn. Nu, fietsend, kijk ik naar de auto’s en denk ik: was ik dat maar. Ik wil me graag nuttig voelen.’ 

Hij vervolgt: ‘Hoe goed je het ook voor elkaar hebt, de hele wereld kan in één seconde veranderen. Dat weet ik maar al te goed. Je moet verschrikkelijk goed opletten in het verkeer. En dan heb je het nog niet altijd zelf in de hand.’